Waarom meten?

Pedagogisch handelen vormt het hart van goed onderwijs, het gaat over hoe we er voor studenten zijn, niet alleen over wat we hen leren. Toch blijkt uit onderzoek (Kennisrotonde, 2023) dat dit handelen vaak impliciet blijft.
Door het zichtbaar te maken, ontstaat ruimte voor reflectie, groei en gezamenlijke taal binnen teams.

Wetenschappelijke onderbouwing

De Kennisrotonde-publicatie “Welke instrumenten kunnen docenten in het VO en MBO gebruiken om hun pedagogisch handelen te evalueren?” (Brummer & Efat, 2023) laat zien dat vooral twee soorten instrumenten effectief zijn:

1️⃣ Zelfrapportage-instrumenten, waarmee docenten hun eigen gevoel van bekwaamheid in kaart brengen.
2️⃣ Observatie-instrumenten, waarmee concreet gedrag in de klas zichtbaar wordt.

Een goed gevalideerd voorbeeld van zo’n zelfrapportage-instrument is de Teachers’ Sense of Self-Efficacy Scale (TSES), ontwikkeld door Tschannen-Moran & Woolfolk Hoy (2001). Deze schaal meet hoe bekwaam docenten zich voelen in drie domeinen:

Instructiestrategieën; effectief uitleggen en afstemmen op het niveau van studenten

Klassenmanagement; rust, duidelijkheid en structuur creëren

Leerlingbetrokkenheid; studenten motiveren, verbinden en perspectief bieden

Voor wie?

De TSES is geschikt voor:

• mbo-docenten die individueel willen reflecteren op hun pedagogisch handelen;
• teams die gezamenlijk willen onderzoeken wat hun pedagogische kracht is;
• coaches en leidinggevenden die gesprekken over ontwikkeling willen verdiepen.

De Nederlandse korte versie (12 items) heb ik vertaald en aangepast voor de mbo-context. Het is bedoeld als reflectie- en groeimiddel, niet als beoordelingsinstrument.

Bronnen

Kennisrotonde (2023). Welke instrumenten kunnen docenten in het VO en MBO gebruiken om hun pedagogisch handelen te evalueren? KR 1765.

Tschannen-Moran, M., & Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783–805.

Het Persoonlijk Groeiplan (PGP) helpt docenten om stil te staan bij hun eigen professionele ontwikkeling.
De tool sluit aan bij instrumenten zoals de TSES of andere reflectievormen en vertaalt inzichten naar concrete, haalbare acties.
Niet om te beoordelen, maar om bewust te groeien in pedagogisch en didactisch handelen.

Het plan nodigt uit om te onderzoeken:

• Waar voel ik me sterk in mijn lespraktijk?

• Waarin wil ik groeien als begeleider?

• Welke kleine stap kan ik de komende weken zetten om mijn handelen te verdiepen?

Door reflectie te combineren met actie, ontstaat een duurzame leerbeweging:
zien – begrijpen – proberen – leren – verfijnen.